De kostbare spiegel Samadhi
Het juweel dat weerspiegelt Wat Is
De Boeddha’s en Stamhouders hebben de dharma van ‘Dit – zoals het is’
rechtstreeks aan ons doorgegeven.
Nu heb je haar,
bescherm haar goed.
Sneeuw op een zilveren schaal,
Een zilverreiger verhuld in het maanlicht,
Ze lijken op elkaar maar zijn niet eender.
Als je ze met rust laat, vinden ze hun plaats.
Alles dat verschijnt heeft betekenis,
die niet gebonden is aan woorden.
Probeer die te grijpen en je raakt verstrikt,
Ontken, en je raakt in vertwijfeling.
Het is als een grote massa vuur
Je er naar toe keren of je er van afkeren werkt geen van beiden.
Als je het in mooie woorden uitdrukt,
Kleur je 'Dat wat Is' meteen.
Midden in de nacht is het helder en licht,
Maar in het daglicht kan je het niet zien.
Het functioneert als een kompas voor alle wezens,
en bevrijdt van lijden wanneer je je er naar richt.
Alhoewel er niet iets is wat wordt gedaan,
wordt er wel iets uitgedrukt.
Wanneer je je in een juweel weerspiegeld vindt,
omvatten spiegelbeeld en wezen elkaar.
Jij bent het niet,
Maar het is waarlijk wat jij bent.
Als een pasgeboren baby met zijn vijf zintuigen,
Komt het niet hier en gaat het niet weg.
Noch blijft het hier
En het babbelt zonder woorden.
Uiteindelijk begrijpen we niets,
Want er is geen herkenbare taal.
Verdubbel het trigram voor verlichting maakt zes lijnen.
Stapel die op, dan zijn er drie paren.
Combineer ze vijf keer dan is de transformatie compleet.
Echt en schijnbaar zijn onderling verweven.
Zoals de schizandraplant met vijf smaken,
Of als de diamantenscepter met vijf tanden(2).
Omvat het werkelijke alles wonderbaarlijk
Er is geen muziek zonder instrument.
Het dringt door tot in de bron en stroomt door de paden.
Bestrijkt het hele gebied en gaat door de wegen.
Respecteer het en er volgt geluk,
Je kan je er niet tegen verzetten.
Mysterieus in haar natuurlijke echtheid,
Staat het los van illusie en verlichting
Volgens de wet van oorzaak en gevolg
Schijnt het helder in de stilte.
Zo klein dat het past waar geen ruimte is
En zo groot dat het iedere begrenzing overschrijdt.
Wijk er een greintje van af
En je bent er niet mee in harmonie.
Nu is er plotselinge en geleidelijke verlichting
En definiëren we leerstellingen en beoefening.
Wanneer die eenmaal zijn verwoord,
Worden ze tot maatstaf van beoefening.
Leerstellingen en beoefening, begrepen of vergeten,
De tijdloze waarheid stroomt eeuwig door.
De oude wijzen hadden mededogen met hen,
Die zoals een vastgeketend paard of als een rat in een val,
Uiterlijk beheerst maar innerlijk onrustig zijn,
En reikten hen de Dharma aan.
Als gevolg van hun verwarde denken
Zien zij zwart aan voor wit.
Maar wanneer het verwarde denken tot een einde komt
Is de stille accepterende geest vanzelf aanwezig.
Als je je bij de oude wijzen voegen wilt,
Bezin je dan op de wegen van weleer.
Zo was er één die op weg naar de verlichting
Tien eonen naar een boom zat te staren,
net als een kreupele tijger of een mank paard.
Naarmate we ons minderwaardig voelen
Reiken we naar kostbaar meubilair en dure kleding;
Naarmate we bang zijn of verwonderd
Zien we zwarte schimmen of een witte os(3).
De boogschutter Yi(4) raakte met zijn kunnen
Zijn doel op honderd meter afstand.
Maar als twee pijlen elkaar treffen op de punt
Heeft dat te maken met geleerde vaardigheid?
Wanneer de houten man gaat zingen
Begint een stenen vrouw te dansen.
Dit kan je niet bereiken via voelen of denken.
Waarom dan al die moeite het uit te werken?
Een minister dient zijn vorst,
een kind gehoorzaamt zijn ouder.
Niet volgen tast de ouderband aan,
niet dienen en er komt geen raad.
Als je dit onopvallende innerlijke werk doet
Lijk je misschien een saaie dwaas.
Maar als je er in volharden kan
Dan wordt je genoemd een meester onder meesters.
.
1) Dharma – hier; de waarheid en de lering ervan. het woord Dharma betekent tevens: de boeddhistische leer; de waarheid van het bestaan; verschijnsel(en), stoffelijk, geestelijk of spiritueel.
2) Diamantenscepter (vajrascepter) – symbool van het onverwoestbare; deze scepter heeft vijf takken, één in het midden en vier daarom heen. De middelste staat voor het wezenlijke vormloze, de vier voor alle verschijningsvormen in de vier windrichtingen
3) Het Chinese karakter in de tekst dat hier vertaald is met ‘zwarte schimmen’ betekent letterlijk ‘een slaaf van donkere kleur’ of ‘een wilde kat’. De wilde kat in Zen staat symbool voor de ongeoefende geest. Dit in tegenstelling tot de ‘witte os’ die de Boeddhageest symboliseert. Beide betekenissen zijn hier van toepassing. De auteur wijst hier naar wat bewonderd en afgekeurd wordt. Om de betekenis van deze regel duidelijk te krijgen is hier voor ‘ zwarte schimmen’ gekozen.
4) Boogschutter Yi – een Chinese boogschutter, Hou Yi, die bekend stond dat hij van grote afstand een opdwarrelend blaadje met een pijl kon raken.
Origineel: Sōtō Shū Shokyō Yōshū. Tōkyō 1984. Verzamelde soetra's van de Sōtō school. Deze harmonica-editie heeft geen paginanummers.
Auteur: Tung-shan Liang-jie (China, 807 – 869)
Vertaler (Japans - Nederlands): Eerw. Meester Hakuun Barnhard
Corrector: Nanette Idzerda
© Hakuun Barnhard
